Gezi Parkı davasından dolayı yargılanan ve 14 Mayıs 2023 milletvekili seçimlerinde Hatay’dan milletvekili seçilen Can Atalay için yargılamanın durdurulması ve tahliye kararı verilmemesi üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulmuştu.
Anayasa Mahkemesi 25 Ekim’de dosyayı inceledi. Kararda Enis Berberoğlu, İlker Başbuğ, Ömer Faruk Gergerlioğlu kararlarından alıntılara da yer veren Mahkeme; “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine oy çokluğuyla karar verdi. Kararda Muammer Topal, Yıldız Seferinoğlu, Basri Bağcı, İrfan Fidan ve Muhterem İnce karşı oy verdi.
Seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkına ilişkin yapılan değerlendirmede Anayasa’nın 8. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan istisna gerekçesiyle durma kararı verilmediği dolayısıyla yargılamanın devamına karar verildiği ve bu sebeple Can Atalay’ın tahliye edilmediği, TBMM’de yemin edemeyip milletvekilliği görevini fiilen yerine getiremediği belirtildi.
Ömer Faruk Gergerlioğlu kararından alıntı yapan Mahkeme; seçilmiş milletvekillerinin ifade özgürlüğüne veya milletvekilliği görevine yerine getirmek için kullandıkları diğer hak ve özgürlüklerine yapılacak Anayasa’ya aykırı müdahalelerin halk iradesiyle oluşan siyasal temsil yetkisini ortadan kaldıracağını ve seçmen iradesinin parlamentoya yansımasını önleyeceğini belirtti.
Anayasa Mahkemesi hem Can Atalay başvurusunda hem de Ömer Faruk Gergerlioğlu başvurusunda benzer noktaların olduğunu vurgulayarak Can Atalay için seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklarının korunmasına ilişkin temel güvencelere sahip, belirliliği ve öngörülebilirliği sağlayan anayasal veya yasal bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle başvurucu Can Atalay’ın Anayasa’nın 67. maddesinde güvence altına alınan seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiğini tespit etti.
Anayasa Mahkemesinin kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına ilişkin yaptığı değerlendirmede mahkûmiyet hükmüne bağlı tutmanın önünde doğrudan Anayasa’dan veya kanunlardan kaynaklanan bir engelin bulunduğu ya da tutmayı sona erdirmeyi zorunlu kılan yargısal bir kararın mevcut olduğu durumlarda özgürlükten yoksun bırakma ile mahkûmiyet kararı arasındaki bağın ortadan kalkacağını bu hallerde tutmaya devam edilmesinin hukuka aykırı şekilde gerçekleşeceğini vurguladı.
Can Atalay’ın milletvekili seçilmesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkını koruyan temel güvencelere sahip, belirliliği ve öngörülebilirliği sağlayan anayasal ve yasal bir düzenleme yapılmadığı müddetçe yasama dokunulmazlığından yararlanmaya başladığı Anayasa Mahkemesince tespit edildi. Başvurucunun tahliye talebine rağmen tutulmaya devam ettirilmesinin Anayasa’nın 83. maddesiyle örtüşmediği vurgulandı ve başvurucu Can Atalay’ın Anayasa’nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği belirtildi.
Özetle Anayasa Mahkemesi, başvurucu Can Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine hükmetti.
Kararın detayı için tıklayınız.
