Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi sanık hakkında resmi belgede sahtecilik suçundan açılan davada CMK m.273/1 hükmünde yer alan ibarenin Anayasa’ya aykırılığı sebebiyle iptali için AYM’ye başvurdu. İlgili madde, ceza yargılamasında istinaf isteminin hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde ileri sürülmesi gerekliliğini düzenlemekteydi. İtiraz, kararın gerekçesini bilmeyen sanık yönünden kanun yoluna başvuru süresinin hükmün açıklanmasından itibaren başlatılmasının kendisine ağır bir külfet yüklemesi, kuralın hukuki güvenliğin sağlanmasındaki meşru amaç bakımından orantısız olması ve mahkemeye erişim hakkına ölçüsüz bir sınırlama getirmesi gerekçelerine dayanıyordu.
AYM, istinafa başvuracak tarafa öncelikle süre tutum dilekçesi, ardından gerekçeli kararın tebliğiyle birlikte istinaf nedenlerini bildirir ikinci bir dilekçe sunma zorunluluğu yükletilmesinin ulaşılmak istenen amaç bakımından zorunlu olmadığını belirtti. Bu noktada kuralın mahkemeye erişim hakkına gerekli olmayan bir sınırlama getirdiği değerlendirildi. Diğer yandan AYM, istinafa başvurma hakkının gereği gibi kullanılabilmesi için kararın hangi gerekçe ile verildiğinin bilinmesi gerektiğini de ifade etti.
Bunların ışığında, gerekçeli kararın yalnızca süre tutum dilekçesi veren tarafa tebliğ edilmesinin ve bu tarafın istinaf dilekçesi hazırlamak veya feragat dilekçesi vermek mecburiyetinde bırakılmasının mahkemeye erişim hakkı nezdinde ulaşılmak istenen meşru amaç ile bireysel yarar arasında makul bir oran oluşturmadığı saptandı. Kuralın, gerekçesiyle açıklanmayan hükümler yönünden mahkemeye erişim hakkını güçleştirdiğine ve kişilere aşırı külfet yüklediğine, mahkemeye erişim hakkını ölçülü olmayan bir biçimde sınırladığına karar verildi. Yapılan inceleme neticesinde kural, Anayasa’nın 13. ve 36. madddelerine aykırı bulundu. Bu sebeple bugünden itibaren 9 ay sonra, yani 24.07.2024 tarihinde, yürürlüğe girmek üzere CMK m.273/1 hükmünde yer alan “hükmün açıklanmasından itibaren” ibaresinin iptaline hükmedildi. Böylece istinaf yolu bakımından ceza yargılamasında “süre tutum dilekçesi” dönemi sona ermiş oldu.
Kararın detayı için tıklayınız.
